Τείνουμε να πιστεύουμε ότι υπάρχουν μεγάλα όνειρα, όμως θα πρέπει να μάθουμε να τα συναντάμε. Είναι όνειρα που μπορούν να εξαλείψουν λίγο - λίγο την ανησυχία και το άγχος. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται να μετατραπούν σε πραγματικότητα. Δεν υπάρχει κανένας νέος που να μην του αρέσει η ομορφιά στο φυσικό επίπεδο. Ούτε υπάρχει κανένας νέος που να απορρίπτει την αρμονία ή το καλό γούστο. Όταν το κάνει αυτό, είναι για να διαμαρτυρηθεί και όχι γιατί δεν αγαπάει το αισθητικά καλό, το ωραίο και το ευχάριστο.

Η άλλη έκφραση είναι να φτύνουν κατάμουτρα ό,τι δε μπορούν να έχουν. Όλοι οι νέοι αγαπούν την υγεία και θέλουν να αισθάνονται δυνατοί, όμως την καταστρέφουν, πλήττουν το ίδιο τους το σώμα και το φθείρουν, εκδηλώνοντας την άρνησή τους στη σκέψη ότι τελικά δεν έχουν να κάνουν τίποτα.

Οι νέοι μπορούν εξωτερικά να το αρνούνται, όμως όλοι έχουν στο βάθος αγνά και ευγενικά αισθήματα. Σε κανένα δεν αρέσουν τα μεταβλητά συναισθήματα, αυτό που είναι σήμερα αλλά που δεν θα είναι αύριο, αυτό που τους κρατάει πάντα στενοχωρημένους, αγχωμένους και ανήσυχους. Κάθε νέος ονειρεύεται την αιωνιότητα. Κάθε νέος βάζει σε προνομιούχα θέση την έννοια της Αγάπης, έστω κι αν δεν θέλει να το παραδεχτεί. Κάθε νέος οραματίζεται καθαρά, αγνά, λαμπρά και θαυμαστά πράγματα, έστω κι αν δεν θέλει να το αναγνωρίσει. Η αναρχία και η αταξία υπάρχουν, όμως είναι μορφές ανησυχίας. Δεν υπάρχει κανένας νέος που δεν αναζητά  τη σοφία στο νοητικό επίπεδο. Η ανησυχία, η επιθυμία για έρευνα, για γνώση όλο και περισσότερων πραγμάτων είναι χαρακτηριστικό της νεότητας. Είναι σαν ένας ασταμάτητος πόθος για να εισχωρήσει κάποιος σε όλα τα μυστικά του κόσμου.

Ο νέος θέλει να γνωρίζει, όμως αυτό είναι δύσκολο, γιατί κάποιες φορές θα πρέπει να ξεκινήσει με το να απομακρύνει πέπλα, να σβήσει την άγνοια και να ανάψει δαυλούς μέσα στο σκοτάδι. Κάποιες φορές θα πρέπει να ανακαλύψει ότι η επιστήμη δεν καταστρέφει μόνο, αλλά επίσης δημιουργεί. Ότι η έρευνα μας φέρνει κοντά στους εσώτερους νόμους της Φύσης. Ότι η επιστημονική φαντασία δεν αρκεί για να γεμίσουν όλες οι ώρες μας, αλλά ότι υπάρχουν αυθεντικοί νόμοι που μπορούμε να γνωρίσουμε, χωρίς να καταφεύγουμε σε φανταστικά σενάρια. Κάποιες φορές θα πρέπει να καταστρέψει ψευδείς αντιλήψεις και να ανακαλύψει όλη την ομορφιά που υπάρχει στην Τέχνη με αυθεντικά μηνύματα και να ξεσκεπάσει αυτές τις απάτες που γίνονται αποδεκτές μόνο και μόνο γιατί είναι της μόδας. 

Κάποιες φορές είναι αναγκαίο να φανεί στο νέο ότι δεν είναι άθεος στ’ αλήθεια, αλλά ότι δεν υπάρχει τίποτα καλό ή ευγενικό μπροστά του για να πιστέψει σ’ αυτό και ότι ακόμη και η ίδια η εικόνα και η ιδέα του Θεού έχει νοθευτεί και μολυνθεί. Κάποιες φορές θα πρέπει να διδάσκεται ότι θα πρέπει να αρχίσει να αποκαθιστά την πίστη στον εαυτό του, ώστε να εξυψωθεί προοδευτικά στην κλίμακα της πίστης σε όλα τα πράγματα, μέχρι να φτάσει στο Θεό. Ποιος δεν θέλησε ή δεν θέλει να αλλάξει τον κόσμο; 

Ποιος δεν ονειρεύτηκε αυτή τη διαρκή επανάσταση που θα μας επιτρέψει να σβήσουμε όλα τα κακά και όλες τις αδικίες; Είναι καλό όμως να εντυπωθεί η ιδέα ότι αυτή η επανάσταση θα πρέπει να ξεκινήσει από τον εαυτό μας. Να την εφαρμόζει ο καθένας μας στον εαυτό του. Να αποκτήσει πρακτικά το αίσθημα της προσωπικής ευθύνης και μια υγιή φιλοδοξία που να λειτουργεί ως μία σταθερή δύναμη που οδηγεί προς τα εμπρός. Να είναι όμως μια φιλοδοξία που να μην αγνοεί, αλλά να διέπεται όλο και περισσότερο από το σεβασμό προς τους άλλους. Δεν υπάρχει κανένας νέος που να μην ονειρεύεται την ευτυχία. Η ευτυχία υπάρχει και δεν είναι απλά υλική ικανοποίηση, ούτε ικανοποίηση των ενστίκτων, αλλά κάτι περισσότερο που εξακολουθούμε να ονειρευόμαστε, χωρίς να ξέρουμε ακριβώς πού θα το συναντήσουμε. Έλεγαν οι στωικοί ότι η απόλυτη ευτυχία δεν βρίσκεται σ’ αυτή τη γη, αλλά ωστόσο μέρα με τη μέρα μπορούμε να τη συναντάμε, αν μάθουμε να την αναζητάμε με επιμονή, με υπομονή, με διάκριση, γνωρίζοντας να διακρίνουμε εκείνο που μας εξυπηρετεί κι εκείνο που δεν μας εξυπηρετεί. 

Ούτε επίσης υπάρχει νέος που να μην οραματίζεται την ελευθερία που του δίνει τη δυνατότητα να πετάξει. Γιατί ελευθερία για το νέο δε σημαίνει να κάνει οποιοδήποτε πράγμα, αλλά να ξέρει τι είναι αυτό που θέλει να κάνει και πού θέλει να φτάσει με αυτό που κάνει. Δεν υπάρχει κανένας νέος που να μην ονειρεύεται αυτή την εσωτερική ελευθερία για την οποία δεν υπάρχουν εμπόδια, για την οποία δεν υπάρχει καν ο θάνατος. Το μεγάλο ερώτημα που τώρα θέτουμε είναι αν υπάρχουν ακόμα νέοι. Υπάρχουν; Η είμαστε καταδικασμένοι να βλέπουμε παιδιά μόνο με πρόσωπο ενηλίκου; Δεν μας προξενεί φόβο το να βλέπουμε όλο και πιο συχνά στα μικρά παιδιά μας ένα βλέμμα υπερβολικά βαθύ για τα χρόνια τους, ή μια σοβαρότητα που εμπεριέχει το στοιχείο της επιτίμησης, από τις πρώτες στιγμές της ζωής τους; Έχουμε επίσης ενήλικες ντυμένους έφηβους που δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τη νεανική ανησυχία. Θα πρέπει να ξεφύγουμε απ’ αυτόν το διαρκή δυϊσμό που ζει κυρίως ο νέος, ο οποίος θα πρέπει να ανταποκρίνεται εξίσου στις λειτουργίες τού ζωικού του ενστίκτου και στα πιο ευγενή όνειρά του, να έχει συνείδηση από τη μια πλευρά ότι είναι ικανός να πραγματοποιεί κατορθώματα ανάλογα με αυτά των μεγάλων βιβλίων κι από την άλλη πλευρά ότι μπορεί επίσης να είναι ένα κτήνος που σέρνεται στο χώμα. Για να τελειώσει όμως κανείς μ’ έναν αγώνα, δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να αγωνιστεί. Σ’ ένα παλαιό και ιερό κείμενο της Αρχαίας Ανατολής, στη “Μπαγκαβάτ Γκίτα”, υπάρχει ένας ιδανικός άντρας που λέγεται Αρζούνα και που βρίσκεται στην κρίσιμη στιγμή της μάχης. Πρόκειται ν’ αρχίσει τη μάχη και θα πρέπει να πάρει αποφάσεις εκείνη τη στιγμή. Υποφέρει και είναι απελπισμένος. Η αγωνία του Αρζούνα πριν από 5.000 χρόνια δεν έχει καμία διαφορά με την ανησυχία για την οποία γίνεται λόγος στις σημερινές πραγματείες στην ψυχολογία.

Είναι η ίδια απελπισία. Ο Αρζούνα έχει στη μια πλευρά του όλο το ζωικό κόσμο του και τον κόσμο των ενστίκτων του και στην άλλη πλευρά όλες τις ευγενικές του φιλοδοξίες, τις πιο μεγάλες, τις καλύτερες. Πρέπει να πάρει τις αποφάσεις του, να διαλέξει, να τελειώνει μ’ αυτή την ενδιάμεση κατάσταση, με την αστάθεια. Πρέπει να περάσει την καθοριστική δοκιμασία. Όταν στους παλιούς πολιτισμούς έθεταν τους νέους σε δοκιμασίες πριν τους δεχτούν ως ενηλίκους στην κοινωνία, αυτό δε γινόταν με οποιοδήποτε τρόπο, ούτε γινόταν για να πραγματοποιηθούν κάποιες μαγικές τελετουργίες χωρίς κανένα νόημα. Αλλά τους δοκίμαζαν μ’ έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Ήταν η δοκιμασία του “τόλμησε”, “αποφάσισε”. Ήταν η στιγμή της μάχης, της επιλογής του να μπει στο παιχνίδι η διάκριση. “Τόλμησε και είναι σίγουρο ότι θα βγεις νικητής”.

Στα ίδια τα λάθη που επισημαίνονται ως ρίζα και αιτία της νεανικής ανησυχίας βρίσκονται και οι απαντήσεις που αναζητάμε. Αρκεί να αντιστρέψουμε τα λάθη, να τους δώσουμε ένα αντίθετο νόημα και τότε θα έχουμε τη λύση. Λύσεις κάθε είδους, από τις πνευματικές, τις νοητικές, τις συγκινησιακές, τις φυσιολογικές και βιολογικές μέχρι τις πραγματιστικές λύσεις, τις πρακτικές και συγκεκριμένες.

Θα πρέπει να θυμηθούμε κάτι πολύ σημαντικό, κι αυτό είναι ότι, πέρα από τη νεανική ανησυχία, στη νεότητα είναι ριζωμένες οι μεγαλύτερες δυνάμεις. Και για να είναι κανείς νέος δεν χρειάζεται να έχει ένα νεανικό κορμί, καθώς υπάρχει μια αιώνια Νεότητα που είναι αυτή της Ψυχής, που έχει την ικανότητα να εκδηλώνεται στο βαθμό που μπορεί κανείς να ονειρεύεται και στο βαθμό που μπορεί να κάνει πράξη αυτά τα όνειρα. Και θα πρέπει επίσης να θυμηθούμε ότι είναι κανείς νέος, αιώνια νέος και χωρίς άγχος, όταν με τα όνειρά του και με τη δύναμή του να τα προωθεί, μαθαίνει να βαδίζει μ’ ένα Δαυλό, έναν παλιό και γνώριμο Δαυλό που εμείς οι άνθρωποι του χτες, του σήμερα και του πάντοτε ονομάζουμε Ελπίδα, νεανική Ελπίδα και όχι νεανική ανησυχία.