Από το βιβλίο "Παιχνίδια στον Καθρέπτη"

Πρόκειται για μια μορφή οργανωμένης κι αποτελεσματικής γνώσης, που λειτουργεί σαν σημείο αιχμής, για να διαρρηχτούν τα πέπλα, με τα οποία η Μάγια συγκαλύπτει το παιχνίδι της. Η επιστήμη είναι ένας από τους δρόμους που, μέσω της Μάγια, μας επιτρέπει να καταλάβουμε την αλήθεια.

Όμως τη Μάγια δεν την εξυπηρετεί καθόλου το να υπάρχει μια αληθινή επιστήμη, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε με το να απολέσει το κρυφό της μυστικό. Γι' αυτό διασκεδάζει με το να πλέκει σε δίχτυα τα νήματα της γνώσης και να δίνει ένα παιχνίδι στους ανθρώπους, το οποίο εξυπηρετεί ως υποκατάστατο της επιστήμης.

Ένα μεγάλο μέρος της επιστήμης δουλεύει με αριθμούς, οι οποίοι είναι αφαιρέσεις που ποτέ δεν κατορθώνουμε να καταλάβουμε. Μεταξύ ενός αριθμού κι ενός άλλου κρύβεται ένα άπειρο που ποτέ δεν μπορεί να γεμίσει κι έστω και αόριστα διαισθανόμαστε ότι οι λεγόμενοι αριθμοί-ψηφία δεν προκύπτουν απλά και μόνο από τη συσσώρευση ή την άθροιση μονάδων. Το να αθροίζουμε δύο πράγματα με την ίδια φύση είναι απλό, όμως το να αθροίζουμε δύο συγκεκριμένες μονάδες τι βγάζει; Και τι σημαίνει να αθροίζουμε πράγματα διαφορετικής ουσίας; Επίσης η επιστήμη χαρακτηρίζεται από το να επιβάλλει στο γνωστικό της πεδίο το στίγμα της ακρίβειας. Στην επιστήμη δεν υπάρχουν σχετικότητες, δεν υπάρχουν ενδιάμεσες καταστάσεις... Όμως αν η επιστήμη εφαρμόζεται στον κόσμο μας, αυτός ο κόσμος είναι γεμάτος από σχετικότητες. Και πώς μπορούμε να τον μετασχηματίσουμε με ακρίβεια μετρώντας τον μόνο με αριθμούς και τίποτα περισσότερο; Υπάρχει κάτι σε όλη αυτήν τη διαδικασία, που μας προξενεί την αίσθηση ότι προσπαθούμε να βάλουμε ένα μεγάλο πόδι σε ένα μικρό παπούτσι.

Θα ήταν καλό να μιλάμε με ακρίβεια όταν αναφερόμαστε στους μεγάλους Νόμους της φύσης. Όμως αυτούς τους Νόμους δύσκολα τους δέχεται η σημερινή επιστήμη. Αυτοί οι Νόμοι κυβερνούν ζωντανά όντα παρουσιάζοντας κατά καιρούς παράξενες μεταβολές, που ανταποκρίνονται σε ωθήσεις και ανάγκες της ζωής. Δεν έχει μεταβάλει η Γη την ταχύτητα περιστροφής γύρω από τον Ήλιο, για να αποφύγει τη σύγκρουση με κάποιον κομήτη; Και τι ονομάζουμε ακρίβεια σε αυτήν την περίπτωση; Το να έχει αποκλίνει από τη συνήθη ταχύτητα ή το ότι έχει αποφύγει τη σύγκρουση;

Κι όποιος μιλάει για ακρίβεια, αν μη τι άλλο, δεν μπορεί να μη θυμηθεί ένα άλλο παιχνίδι της Μάγια που τόσο τη χαρακτηρίζει: η επίφαση του αλάθητου. Η επιστήμη δεν κάνει ποτέ λάθος. Με δεδομένες κάποιες υποθέσεις και αποδεικνύοντας τις προτάσεις που διατυπώνονται -με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιδεξιότητα- κανένας δεν μπορεί να εναντιωθεί σε αυτές, γιατί σε αυτές βρίσκεται η μοναδική αλήθεια.

Όμως δεν θυμούνται αυτοί οι θεράποντες του αλάθητου ότι η κάθε γενιά πίστεψε το ίδιο ως προς τα πράγματα που είχε κατορθώσει να ανακαλύψει; Δεν είναι άραγε ανοησία και άγνοια να αποδίδουμε ολοκληρωτική βεβαιότητα στα πράγματα που δεν γνωρίζουμε σχεδόν καθόλου; Για την επιστήμη της Μάγια ό,τι δεν είναι γνωστό δεν υπάρχει. Μπορούν να υπάρχουν χιλιάδες ανεξήγητες περιπτώσεις και καταστάσεις που ζητούν κραυγαλέα ένα γιατί, όμως αν αυτή η επιστήμη δεν έχει ασχοληθεί ακόμη με τέτοιες υποθέσεις, αυτές δεν υπάρχουν. 

Κάποια μέρα θα "ανακαλύψει" κάποιος ένα "γιατί" μεταξύ των άπειρων πέπλων της Μάγια και τότε εκείνο που δεν υπήρχε ούτε είχε καμιά αξία θα εμφανιστεί απότομα στη ζωή. Είναι σαν να λέμε ότι ο ηλεκτρισμός δεν υπήρξε, μέχρι που κάποιος μπόρεσε να διατυπώσει μερικούς νόμους σχετικά με τη λειτουργία του ή σαν να αρνούμαστε εντελώς την ταχύτητα του ήχου όσο αυτή δεν είχε μετρηθεί.

Η επιστήμη της Μάγια έχει ξεχάσει να αναγνωρίζει αυτό που δεν το ξέρουμε, ώστε να το πάρει ως σημείο εκκίνησης στην έρευνα και να μπορέσει να γνωρίσει περισσότερα πράγματα από αυτά που κατέχουμε σήμερα.

Αυτή η συστηματική άρνηση του άγνωστου οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις σε λαθεμένες έρευνες, όπου το αποτέλεσμα είναι γνωστό πριν αρχίσει η έρευνα. Το ζητούμενο είναι να αποδειχτεί ότι αυτό, για το οποίο ειπώθηκε ότι δεν υπάρχει, όντως δεν υπάρχει. Για το σκοπό αυτό κάθε διαστρέβλωση είναι αποδεκτή, όπως και κάθε απάτη, κάθε αυτοπαγίδευση, αρκεί να μην πούμε ποτέ "δεν ξέρω". Αντί για έρευνες μπορούμε να μιλήσουμε, σε αυτές τις περιπτώσεις, για αλλοτριώσεις, για ικανοποίηση της ματαιοδοξίας, ποτέ όμως για υγιή "φιλοσοφία", αγάπη προς τη σοφία.

Ένα άλλο μυστήριο που περιβάλλει τη μεταμφιεσμένη επιστήμη του απατηλού μας κόσμου είναι το να πιστεύουμε ότι αυτή ανεβαίνει με ό,τι έχει να κάνει με τέχνη και ομορφιά, με την ποίηση και τη φαντασία. Η επιστήμη, για να είναι τέτοια, θα πρέπει να είναι ψυχρή και σκληρή, στερούμενη αρμονίας. Οι έννοιες της θα πρέπει να διατυπώνονται ξερά, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο ασκείται κριτική στους αρχαίους πολιτισμούς για την ικανότητά τους να ενώνουν το ωραίο με το χρήσιμο.

Με αυτόν τον τρόπο ο επιστήμονας είναι καταδικασμένος να μην καταλαβαίνει τίποτα από τέχνη κι αν συγκινηθεί μπροστά στην ομορφιά, θα πρέπει να αναθεωρήσει σοβαρά τις αντιλήψεις του, γιατί ίσως να μην έχει γεννηθεί για να ερευνά και να γνωρίζει την Αλήθεια... Για να μη μιλήσουμε για τον καλλιτέχνη, που υποτιμά την τάξη και τη μέθοδο και που πιστεύει ότι ένας αριθμός ή ένας τύπος χαλούν το έργο για πάντα. Ω Μάγια, πώς παίζεις μαζί μας όταν δεν θέλεις να γνωρίζουμε την πραγματικότητά σου...

Ας προσπαθήσουμε να διαχωρίσουμε τη μεγάλη επιστήμη από τη μικρή επιστήμη, με την οποία η Μάγια μας κρατάει δέσμιους συνεχώς.

Η Μεγάλη Επιστήμη είναι αυτή για την οποία μίλησε ο Σωκράτης: "Εν οίδα ότι ουδέν οίδα". Από κει είναι δυνατόν να αρχίσουμε να περπατάμε, καθώς αυτή η κατάφαση-άρνηση περιέχει μια αρχή αλήθειας. Με αυτή την αρχή αλήθειας ξεπλέκουμε το κουβάρι και οδηγούμαστε στην άκρη του νήματος. Από εδώ είναι δυνατόν να φτάσουμε στο Όλο, στην ενότητα, σε μια θεώρηση του συνόλου του σύμπαντος που είναι γνωστή ως Κοσμοθεώρηση.

Η μικρή επιστήμη είναι αυτή που θέλει να γνωρίζει όλο και περισσότερο τα μικρά και πιο περιορισμένα πράγματα. Βασίζεται στην ψευδαίσθηση του να διαιρούμε, για να γνωρίζουμε καλύτερα. Όμως σε αυτήν την περίπτωση δεν υπάρχει μια ακολουθία διαιρέσεων -από το Όλο στο σωματίδιο- αλλά μια αντιπαράθεση μεταξύ των κομματιών γνώσης που, στο μέτρο που διαχωρίζονται, αντιμάχονται μεταξύ τους.

Αυτή η διαίρεση δεν χειραγωγείται από τη Μάγια, δεν μας εμποδίζει στο να ενοποιήσουμε ξανά τα πράγματα. Κι ενώ εμείς οι άνθρωποι αναλωνόμαστε στο να ερευνούμε τα μικροσωματίδια του σύμπαντος, η Μάγια εξακολουθεί να διατηρεί το αναγκαίο γι' αυτήν βασίλειο.

Ενόσω δεν υπάρχει κοσμοθεώρηση, δεν υπάρχει Μεγάλη Επιστήμη, δεν υπάρχει σοφία. Ακόμα κι όταν η Μάγια το κρύβει, εκδηλώνει με τα έργα της ότι η Γνώση είναι Δύναμη. Και το να γνωρίζουμε καλά σημαίνει να εξουσιάζουμε καλά.