Δεν είναι πολλά τα θέματα που έλκουν το γενικό ενδιαφέρον και την προσοχή του παγκόσμιου πληθυσμού. Αλλά, η οικολογία είναι πλέον ένα απ’ αυτά. Η καταστροφή του περιβάλλοντος σε πλανητική κλίμακα είναι ένα γεγονός που δεν μπορούμε πια να αγνοήσουμε. Είναι βέβαιο ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, κι αυτό μας το αποδεικνύουν τα γεωλογικά στρώματα και τα απολιθώματα που έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα. Κατά καιρούς, από τις μακρινότερες παλαιοντολογικές εποχές, ο πλανήτης έχει υποστεί σοβαρότατες οικολογικές καταστροφές. Γίνεται λόγος για συγκρούσεις κομητών και μετεωριτών με τη γη πριν εκατομμύρια χρόνια, για αναποδογυρίσματα του άξονα περιστροφής της, για πολλές εποχές παγετώνων, για διάφορους παγκόσμιους κατακλυσμούς και σεισμικές θεομηνίες οικουμενικής εμβέλειας.

Η απότομη εξαφάνιση των δεινοσαύρων αποτελεί ακόμα και σήμερα ένα άλυτο μυστήριο για τη σύγχρονη επιστήμη, και το ίδιο η απότομη ψύξη ολόκληρων κοπαδιών μαμούθ στη σημερινή Σιβηρία. Οι αρχαίοι μύθοι και παραδόσεις των περισσότερων λαών στην Ασία, στην Προκολομβιανή Αμερική, στην Ευρώπη και αλλού, μας μιλούν για ολικές καταστροφές που λαμβάνουν χώρα διαδοχικά από φωτιά ή από νερό κάθε μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια ερημώνοντας τον πλανήτη και αναγκάζοντας τον πολιτισμό να ξεκινήσει ξανά σχεδόν από την αρχή. Ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας μιλάει γι’ αυτούς τους μηχανισμούς στο θαυμάσιο διάλογό του «Οι Νόμοι» ενώ στον «Τίμαιο» και στον «Κριτία» αναφέρει την ύπαρξη ενός πανάρχαιου και ισχυρότατου πολιτισμού, της Ατλαντίδος-Ποσειδωνίας, που εξαφανίστηκε από την επιφάνεια της γης μετά από έναν παγκόσμιο κατακλυσμό. Αργότερα, οι Στωικοί φιλόσοφοι, οι Επικούρειοι και πολλοί άλλοι συμμερίστηκαν αυτές τις ιδέες του Πλάτωνα. Ανάλογα περιστατικά αναφέρουν πολλοί άλλοι αρχαιότεροι λαοί και σε κανέναν δεν ξεφεύγουν οι γνωστές ιστορίες του Δευκαλίωνα και της Πύρρας στην αρχαία Ελλάδα και του Νώε με την περίφημη κιβωτό του, που αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη.

Υπάρχουν πιο ισχυροί παράγοντες καταστροφής από τον παράγοντα άνθρωπο, όπως είναι οι γεωλογικοί και οι αστρονομικοί παράγοντες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα, όταν αναπτύσσεται αλόγιστα και δίχως σεβασμό στη φύση, είναι αβλαβής για τα οικοσυστήματα της γης. Αντίθετα, μπορεί να προκαλέσει ακόμα και την πτώση ολόκληρων πολιτισμών, όπως έγινε στην αρχαία Ελλάδα με τους Μυκηναίους, οι οποίοι οδήγησαν τον ελλαδικό χώρο στη μεσαιωνική οδύνη των λεγόμενων «σκοτεινών χρόνων» (11ο με 8ο αι. π.Χ. περίπου).  Και κάτι ανάλογο συνέβη επίσης στην αρχαία Κίνα, με τη λεγόμενη περίοδο των «αντιμαχόμενων βασιλείων» και σε ολόκληρη την Ευρώπη μετά από τη σκληρή «αφαίμαξη» που προκάλεσαν οι ανάγκες του ρωμαϊκού επεκτατισμού. Και σε όλους είναι γνωστές οι συνέπειες του μεσαίωνα που επακολούθησε.Οι σύγχρονοι όμως ερευνητές δεν έχουν καταλήξει ακόμα εάν σε όλες αυτές τις περιπτώσεις επρόκειτο για τον ίδιο κατακλυσμό ή αν υπήρξαν διαφορετικοί κατακλυσμοί που συνέβησαν κατά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η παραδοσιακή φιλοσοφία μας μιλάει για την ύπαρξη βιορύθμων του πλανήτη, για μεγάλους και μικρούς αστρονομικούς και γεωλογικούς κύκλους, οι οποίοι επηρεάζονται από τον ήλιο και τους πλανήτες, από κομήτες και άλλα ουράνια σώματα, καθώς και από τις εσωτερικές διεργασίες που συμβαίνουν στα έγκατα του ίδιου του πλανήτη μας. Η επισταμένη μελέτη όλων αυτών των θρύλων, παραδόσεων, φιλοσοφικών συγγραμμάτων και ιστορικών ντοκουμέντων μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η οικολογική καταστροφή δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό της εποχής μας, ούτε οφείλεται απαραίτητα στην ανθρώπινη καταχρηστική δραστηριότητα, όπως έχει ακουστεί από μερικούς.

Σήμερα λοιπόν, η αλόγιστη εκμετάλλευση των δασών, των θαλασσών, ο βιασμός των βιοτόπων της γης, ο ανεξέλεγκτος υπερπληθυσμός στις όλο και περισσότερες τριτοκοσμικές χώρες και η ανεξέλεγκτη πια τεχνολογική ανάπτυξη με τις συνέπειες των πυρηνικών και βιολογικών ολέθρων μπορούν να προκαλέσουν μια ανάλογη ή και χειρότερη καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά και της ίδιας της ανθρωπότητας. Συνεπώς, ένας νέος Μεσαίωνας εμφανίζεται στον ιστορικό ορίζοντα. Στα αρχαία κείμενα των Ινδικών Πουράνας υπάρχουν αναφορές για την καταστροφή της Ατλαντίδος, που έγινε όχι μόνο λόγω γεωλογικών διαταραχών φυσικής προέλευσης αλλά και λόγω της παρέμβασης του ανθρώπου, ο οποίος ήθελε να εκμεταλλευτεί τις τότε τεχνολογικές του γνώσεις για εγωιστικούς σκοπούς παραβιάζοντας τους νόμους της φύσης.

Από την άλλη μεριά, η οικολογική καταστροφή, όταν συμμετέχει ο ανθρώπινος παράγοντας, δεν είναι μόνο ένα ζήτημα καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι περισσότερο ζήτημα αυτοκαταστροφής. Γιατί η έννοια «περιβάλλον» στην ανθρώπινη κοινωνία δεν αναφέρεται μόνο στο φυσικό εξωτερικό περίγυρο αλλά κυρίως στις αιτίες που τον διαμορφώνουν. Αναφέρεται δηλαδή στον ενδότερο ψυχολογικό και πνευματικό της περίγυρο. Ήθη, έθιμα, παραδόσεις, πολιτισμικά στοιχεία της κουλτούρας του λαού, κοινωνικές και ηθικές συμπεριφορές και νοητικά κοσμοείδωλα (νοοτροπίες) αποτελούν επίσης ένα σημαντικό «οικολογικό περιβάλλον» σε κάθε ανθρώπινη κοινωνία. Η διατάραξη, αλλοίωση και καταστροφή του είναι ίσως σημαντικότερη από την όποια καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, το πρώτο ευθύνεται για το δεύτερο. Και όταν ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τους πόρους και τα αγαθά που γενναιόδωρα του παρέχει η φύση, οφείλει να έχει μια μεγάλη υπευθυνότητα ως προς αυτήν τη χρήση αλλά και ένα μεγάλο σεβασμό και ευγνωμοσύνη για τη γενναιοδωρία της.

Η Νέα Ακρόπολη, ως Πολιτιστικό και Φιλοσοφικό Κέντρο σε πάνω από 50 χώρες σε όλη τη γη και με εκατοντάδες παραρτήματα σε αυτές, έτσι θέλει να το πιστεύει και επιχειρεί έμπρακτα να βοηθήσει όποιους εκφράζουν ανάλογες ανησυχίες. Γιατί η βελτίωση του ψυχολογικού και πνευματικού μας περιβάλλοντος μπορεί να αποτελέσει την αιτία και αρχή για τη μελλοντική αποκατάσταση και αναζωογόνηση του πληγωμένου φυσικού μας περιβάλλοντος. Δείχνει μεγάλο εγωισμό και υπεροψία το να πιστεύει ότι είναι ο «αφέντης» της φύσης και μπορεί να την τυραννά και να τη βιάζει, ανάλογα με τις ορέξεις και τις επιθυμίες του, με τις τεχνητές και ψεύτικες ανάγκες του, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα άλλα όντα της πλάσης, τα ορυκτά, τα φυτά και τα ζώα με τα οποία μοιράζεται τα εισιτήρια σ’ αυτό το επιβατηγό ουράνιο πλοίο που ονομάζουμε πλανήτη γη. Η αλήθεια είναι ότι το φυσικό μας περιβάλλον ήδη απειλείται… και για μερικούς η καταστροφή που πλέον έχει υποστεί, δεν διορθώνεται, γιατί είναι αργά.  Αλλά ίσως, δεν είναι ακόμα αργά για να επιχειρήσουμε να καλυτερεύσουμε το ψυχολογικό και πνευματικό μας περιβάλλον σε όλα τα μέρη της γης και να αποκτήσουμε όλο και καλύτερη ποιότητα ζωής σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης.